Co publikować w BIP?

Czy gminy mają obowiązek publikowania w BIP protokołów z sesji i protokołów z komisji? Z takim pytaniem zwrócił się do nas radny rady miejskiej, który, jak napisał „będąc w głębokiej opozycji wobec burmistrza i jego części rady”, nie może od ponad pół roku wyegzekwować umieszczania protokołów w BIP.

„Czy można wskazać ewentualną podstawę prawną publikowania takich dokumentów w Biuletynie? Może są znane jakieś rozstrzygnięcia w podobnej sprawie?” – pyta radny. Sprawa nie jest jednoznaczna, gdyż przepisy - niestety - nie są precyzyjne.

Jakie konkretnie ustawy regulują opisywany problem? Jak interpretować te przepisy? Poprosiliśmy o odpowiedź Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Jak przypomina resort, w przepisach ustrojowych uregulowana została zasada jawności organów jednostek samorządu terytorialnego. W odniesieniu do gminy, zgodnie z art. 11b ustawy o samorządzie gminnym, działalność organów gminy jest jawna, zaś ograniczenia jawności mogą wynikać wyłącznie z ustaw. Zasada ta dotyczy działalności wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oraz rady gminy.

Dodajmy, że jawność organów gminy obejmuje w szczególności prawo obywateli do uzyskania informacji, wstępu na sesje rady gminy i posiedzenia jej komisji, a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów gminy i komisji rady gminy.

Przywołany przepis konkretyzuje konstytucyjne prawo obywateli do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy i administracji państwowej (art. 61 ustawy zasadniczej). Pozostawia jednocześnie prawodawcy lokalnemu uregulowanie kwestii technicznych dotyczących tej materii tj. zasad dostępu i korzystania z dokumentów (art. 11b ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym). Oczywiste jest także, iż normy ustawy, jako pozostające wyżej w hierarchii źródeł prawa, znajdą w pierwszej kolejności zastosowanie przed regulacjami prawa miejscowego, jeśli te budzą wątpliwości co do precyzyjności czy zgodności z regulacjami ustawowymi - wyjaśnia resort.

Odnosząc się do opisywanego problemu radnego, trzeba też wziąć pod uwagę przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zgodnie z art. 1 ust. 1 tej ustawy, każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonym w tej ustawie.

W przepisach został określony katalog podmiotów zobligowanych do udostępnienia informacji publicznej, pod warunkiem, że dana informacja znajduje się w ich posiadaniu. Zgodnie z ustawą są to władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w tym w szczególności organy władzy publicznej (art. 4 ust. 1 pkt 1) - czyli również jednostki samorządu terytorialnego, które realizują zadania nie tylko przy pomocy urzędu danej jednostki, lecz również jednostek organizacyjnych.

Jak wyjaśnia MSWiA, informacje publiczne są udostępniane w Biuletynie Informacji Publicznej, przy czym część z tych informacji podlega obowiązkowemu udostępnieniu, część natomiast fakultatywnemu, czyli można je publikować, ale nie trzeba.

Obowiązkowemu udostępnieniu w Biuletynie Informacji Publicznej podlegają informacje, o których mowa w art. 6 - wskazać tu można zarówno informacje o przedmiocie działalności i kompetencjach podmiotów, jak i trybie działania.

Podkreślić jednak należy, iż ustawodawca określił katalog informacji w sposób ogólny, tj. poprzez wskazanie dziedzin materii odnośnie której udostępnia się informacje. Nie jest to zatem wyszczególnienie konkretnych rodzajowo danych.

Co to oznacza? Jak nam wyjaśniono w Ministerstwie, oznacza to, iż nie tylko trudno jest jednoznacznie określić, czy wskazane przez radnego protokoły z sesji i komisji miałyby być publikowane w BIP-ie w sposób obligatoryjny, lecz także wskazuje, iż - w przypadku braku takich danych w Biuletynie - należy złożyć wniosek o ich udostępnienie.

Z opisanych przepisów można zatem wywnioskować, iż o ile ustawodawca przesądził o prawie dostępu do protokołów z posiedzeń rady gminy i jej komisji, to nie określił, iż realizacja tego prawa ma się odbywać poprzez Biuletyn Informacji Publicznej - informuje MSWiA.

Resort dodaje też, że wiążące stanowisko w tej sprawie może jedynie zająć organ sądowy weryfikujący rozstrzygnięcia zapadłe w sprawie. Departament Administracji Publicznej w MSWiA nie posiada informacji o orzeczeniu sądu administracyjnego, które rozstrzygałoby o obowiązku udostępnienia w BIP-ie protokołów z posiedzeń rady gminy i jej komisji.

Mamy więc do czynienia z sytuacją, gdzie obywatel ma prawo do informacji, jednak nie jest do końca jasne, w jaki sposób w poszczególnych przypadkach może z tego prawa korzystać - czy poprzez Biuletyn, czy tylko na wniosek.