To jak zmieni się polska szkoła w nowym roku szkolnym w dużej mierze zależy od samorządów. Może być monitorowana, z zajęciami pozalekcyjnymi i godziną bezpieczeństwa. Dla uczniów z problemami wychowawczymi mają powstać specjalne ośrodki.
Nowy Minister Edukacji Ryszard Legutko zamierza kontynuować niektóre pomysły swojego poprzednika Romana Giertycha. Chodzi głównie o zmodyfikowany program „Zero tolerancji”.
MEN umożliwi organom samorządowym wprowadzenie specjalnych środków porządkowych. Gminy, w których wystąpi problem przestępczości nieletnich, będą mogły wprowadzić ograniczenia w poruszaniu się nieletnich w godzinach nocnych.
Resort edukacji podtrzymuje również koncepcję wprowadzenia do systemu oświaty Ośrodków Wsparcia Wychowawczego (OWW). Jednak proponuje korektę dotychczasowego pomysłu - zamiast odgórnego nakazu tworzenia ośrodków w każdym województwie, powstawałyby one tam, gdzie będą niezbędne. Pierwsze OWW mogły by powstać jesienią przyszłego roku. Projekt nowelizacji ustawy o systemie oświaty w nowej wersji powinien w tym tygodniu stać się przedmiotem prac Komitetu Stałego Rady Ministrów.
Samorządy będą też mogły ubiegać się o dofinansowanie zakupu zestawów do monitorowania szkół. Rząd przygotował projekt programu wspierania w latach 2007–2009 samorządów w zapewnianiu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w publicznych szkołach i placówkach. W tym roku z budżetu państwa zostanie przeznaczonych 40 mln zł na ten cel.
Wyzwaniem dla samorządów może być pozyskiwanie środków z Programu Operacyjnego „Kapitał Ludzki”. Jak poinformował nowy Minister Edukacji, to wielki program realizowany z budżetu Unii Europejskiej. Środki zarezerwowane na edukację to 2,7 mld euro, zaś w gestii MEN jest 1 mld euro.
W ramach PO KL plan działań MEN w latach 2007–2013 przewiduje m.in. podniesienie atrakcyjności i jakości kształcenia zawodowego; intensyfikację rozwoju zawodowego i podnoszenie kwalifikacji nauczycieli; zmniejszenie nierówności w upowszechnieniu edukacji i jej jakości; realizację programów edukacji przedszkolnej; udzielanie pomocy stypendialnej dla uczniów szczególnie uzdolnionych z rodzin najuboższych; dofinansowanie zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych.