Władysław Ortyl: rozwój przygranicza z udziałem partnerów z Niemiec

Na obszarze ponad 38 tys. km kw. samorządy będą mogły wprowadzać w życie projekty służące rozwojowi przygranicznych regionów. Tę szansę daje im jedna z trzech inicjatyw dotyczących współpracy polsko-niemieckiej: program krajów Meklemburgia-Pomorze Przednie/Brandenburgia i Polski (województwo zachodniopomorskie). Pula środków jest znaczna - ponad 156 mln euro.

Dotychczasowa współpraca

Już od kilku lat województwo zachodniopomorskie współpracuje z samorządami Meklemburgii-Pomorza Przedniego i Brandenburgii. Między innymi z funduszu małych projektów, funkcjonującego w ramach inicjatywy wspólnotowej Interreg, wsparto ponad 600 różnych przedsięwzięć. Warto więc kontynuować współpracę z zachodnimi partnerami, szczególnie że po wejściu Polski do strefy Schengen rzeczne i morskie przejścia graniczne przestaną funkcjonować. Władze lokalne będą mogły zatem starać się o środki na przekształcenie ich w mariny lub przystanie, a to z pewnością dobrze wpłynie na rozwój turystyki w regionie Odry i Zalewu Szczecińskiego. Nie wyczerpuje to możliwości programu. Będą pieniądze na inne jeszcze przedsięwzięcia.

Możliwe inicjatywy

Pieniądze dostaną jedynie samorządy z wybranych przygranicznych obszarów województwa zachodniopomorskiego (podregion szczeciński oraz koszaliński), tzw. obszarów wsparcia. Najpierw będą musiały przygotować odpowiedni wniosek. W ramach priorytetu „Wspieranie działań na rzecz infrastruktury służącej współpracy transgranicznej i poprawie stanu środowiska w obszarze wsparcia” mogą realizować projekty dotyczące m.in.: poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego, przebudowy na obszarach miejskich i wiejskich (związanych z telekomunikacją, odprowadzaniem ścieków, zaopatrzeniem w energię). Możliwe są również inwestycje związane z turystyką wodną, konną, rowerową oraz przyrodniczą. Dla atrakcyjności turystycznej regionu ważne będą także działania poprawiające czystość Odry i Zalewu Szczecińskiego oraz prewencja przeciwpowodziowa na granicznych rzekach.

Ciekawym inicjatywom służącym integracji mieszkańców przygranicza daje szansę III priorytet („Transgraniczny rozwój zasobów ludzkich oraz wsparcie współpracy transgranicznej w zakresie kultury, edukacji i ochrony zdrowia”).Wspólnie z partnerami z Niemiec samorządy mogą przygotować szkolenia językowe, wymianę uczniów oraz transgraniczne programy szkoleniowe. Możliwa jest też aktywizacja zawodowa oraz przeciwdziałanie uzależnieniom. Władze lokalne będą mogły również tworzyć ośrodki edukacyjno-rekreacyjne służące mieszkańcom po obu stronach granicy oraz realizować wspólne projekty kulturalne i sportowe.

Co warto wiedzieć

Za zarządzanie programem odpowiedzialne będzie Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Turystyki Meklemburgii-Pomorza Przedniego. Również Wspólny Sekretariat Techniczny będzie miał siedzibę w Schwerin w Meklemburgii. Koordynacją tego programu ze strony polskiej zajmie się Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Wnioski można składać zarówno w języku polskim, jak i w niemieckim. Zarówno po stronie niemieckiej, jak i polskiej działać będą regionalne punkty kontaktowe służące samorządom informacją i pomocą w poszukiwaniu partnerów z zagranicy do wspólnego projektu. Po stronie polskiej taki punkt informacyjny ulokowany będzie w strukturach Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego. Przygotowując się już teraz do inwestycji w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej, samorządy powinny pamiętać, co będzie brane pod uwagę przy ocenie wniosku. Komitet monitorujący będzie przede wszystkim miał na względzie stopień współpracy, czyli opracowanie, realizację bądź zasób kadrowy lub finansowanie projektu. Dodatkowe kryterium to oddziaływanie inwestycji na integrację transgraniczną oraz na środowisko. Ważna będzie także trwałość planowanego przedsięwzięcia.

Finanse

Samorządy będą mogły odebrać nawet 85 proc. wartości poniesionych kosztów kwalifikowalnych, to dobra wiadomość. Co do rozliczeń finansowych, partnerzy najpierw się rozliczą z partnerem wiodącym, który jest odpowiedzialny za cały projekt. Ten z kolei złoży wniosek o płatność do instytucji certyfikującej w Schwerin, a ona przekaże dokument do Komisji Europejskiej. Zwrot kosztów będzie się odbywać tą samą drogą.

Wszystko zależy od pomysłu władz lokalnych, a programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej to dodatkowa możliwość rozwoju przygranicznych obszarów. Warto zatem już teraz rozpocząć poszukiwania odpowiedniego partnera z Meklemburgii.

Władysław Ortyl